İngiliz Milletler Topluluğu

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Git ve: kullan, ara


İngiliz Milletler Topluluğu bayrağı
İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth of Nations), geçmişte Britanya İmparatorluğu'nun parçası olan devletlerin oluşturduğu uluslararası bir koalisyondur. Kelime kökeni olarak "Ortak çıkar, fayda" anlamına gelen commonwealth sözcüğü "bağımsız devlet" (genellikle cumhuriyet) anlamında kullanılır.

Tarihçe [değiştir]

1648 İngiliz Devrimi sonrasında, I. Charles'in idam edilmesi (1649) ve kraliyetin lağvedilmesi ile ortaya çıkan ve 1660 yılında II. Charles'ın kral olmasıyla son bulan cumhuriyetçi döneme "Commonwealth Dönemi" denir. İç savaşı bastıran general Oliver Cromwell önce parlamentonun başkanı, sonra da diktatör olarak hüküm sürmüştür. Kral olmayı reddetmiş, kendisini İngiliz Cumhuriyeti'nin "Muhafız Efendisi" olarak tanımlamıştır. 1658'de Cromwell'in ölümünden sonra oğlu Richard yerini dolduramamış, 1659'da sürgüne gönderilmiştir. 1660 yılında da kraliyetin yeniden kurulmuş ve II. Charles başa geçmiştir.
Günümüzde Commonwealth, Birleşik Krallık önderliğinde bir araya gelmiş bağımsız devletleri nitelemek amacıyla kullanılır. İngiliz Milletler Topluluğu karşılıklı ekonomik etkileşime dayanan bir oluşumdur. Büyük çoğunluğu tarihte Britanya İmparatorluğu'nun sömürgesi olmuş ülkelerdir ve günümüzde çoğu bağımsız olan bu ülkeler kendi rızalarıyla bu oluşumun bir parçası olarak kalmaya devam etmektedirler. Zaman içerisinde bu topluluğu terkeden, topluluktan çıkarılan ve sonradan geri kabul edilen ülkeler olmuştur (Bkz. üye ülkeler listesi). Üye ülkelerin bir kısmı Birleşik Krallık hükümdarını sembolik olarak en üst düzey yöneticileri olarak tanırlar. Birbirlerinden farklı yönetim biçimleriyle (meşrutiyet, demokrasi, diktatörlük vs.) yönetilebilirler. Her dört senede bir Olimpiyat benzeri, "İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları" düzenlenir. Ayrıca bu ülkelerin askeri ve siyasi yetkilileri, bazı anma günleri ve törenlerinde biraraya gelirler.

Üye Ülkeler [değiştir]

İngiliz Milletler Topluluğu'na üye ülkeler haritada mavi renk ile gösterilmişlerdir
Üyelik tarihine ve bölgelere göre sıralama:

Avrupa [değiştir]

• Birleşik Krallık (1931)
• Malta (1964)

Kuzey Amerika [değiştir]

• Kanada (1931)
• Jamaika (1962)
• Trinidad ve Tobago (1962)
• Barbados (1966)
• Bahama (1973)
• Grenada (1974)
• Dominik (1978)
• Saint Lucia (1979)
• Saint Vincent ve Granada (1979)
• Antigua ve Barbuda (1981)
• Belize (1981)
• Saint Kitts ve Nevis (1983)

Güney Amerika [değiştir]

• Guyana (1966)

Afrika [değiştir]

• Güney Afrika Cumhuriyeti (1931 birlikten çıkışı 1961 ve geri dönüşü 1994)
• Gana (1957)
• Nijerya (1960 üyeliğinin iptal edilişi :1995 tekrar kabul edilişi: 1999)
• Sierra Leone (1961)
• Tanzanya (1961)
• Uganda (1962)
• Kenya (1963)
• Malavi (1964)
• Zambiya (1964)
• Gambiya (1965)
• Botsvana (1966)
• Lesoto (1966)
• Maritus (1968)
• Svaziland (1968)
• Seyşel (1976)
• Namibya (1990)
• Mozambik (1995)
• Kamerun (1995)

Asya [değiştir]

• Güney Kıbrıs Rum Kesimi (1961)
• Hindistan (1947)
• Pakistan (1947 üyelikten çıkışı: 1972 geri dönüşü: 1989)
• Sri Lanka (1948)
• Malezya (1957)
• Singapur (1965)
• Bangladeş (1972)
• Maldivler (1982)
• Brunei (1984)

Avustralya ve Okyanusya [değiştir]

• Avustralya (1931)
• Yeni Zelanda (1931)
• Samoa (1970)
• Tonga (1970)
• Fiji (1970; 1987-1997 arasında topluluk dışında yer almıştır)
• Papua Yeni Gine (1975)
• Solomon Adaları (1978)
• Vanuatu (1980)
• Tuvalu (1978)
• Kiribati (1979)
• Nauru (1999)

Spor [değiştir]

Her dört senede bir Olimpiyat Oyunları benzeri "İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları" düzenlenmektedir. Son olarak 2006 yılında düzenlenen oyunlar Melbourne'de gerçekleşmiş, 71 ülkeden toplam 4.500 sporcu katılmıştır.